Serbest Vuruş

Futbol denince akla gelen şeylerden biri de serbest vuruş golleridir. Ülkemizde de forma giyen Pierre van Hooijdonk, Hami Mandıralı gibi oyuncuların yanı sıra dünyada ünlü serbest vuruş golcüleri bulunmaktadır. Uzun yıllar boyunca Fransa’nın Olympique Lyon takımında forma giyen Juninho Pernanbucano, kimileri tarafından dünyanın en iyi serbest vuruşçusu olarak gösterilmektedir. Ayrıca Hollanda’da yaşayan gurbetçi bir Türk oyuncu olan Uğur Yıldırım da serbest vuruş konusunda en başarılı oyuncuların başında gelmektedir. Serbest vuruşu gole çevirmek, başlı başına bir teknik istemektedir. Ancak bu oyuncular yalnızca yetenekleriyle serbest vuruşlarda bu kadar başarılı olmamışlardır. Serbest vuruş gollerini sürekli bir şekilde kaydetmek, olağanüstü yeteneğin yanı sıra sıkı bir çalışma da gerektirmektedir.

Serbest vuruş, futbolda faulden sonra kullanılan vuruşun adıdır. Faul yapılan takım, faullü hareketin yapıldığı yerden serbest vuruş kullanır. Serbest vuruşlar direkt ve endirekt serbest vuruş olarak ikiye ayrılır. Ofsayt ve tehlikeli hareketlerden doğan serbest vuruşlar, çift vuruş adıyla da anılmaktadır. Bu iki serbest atışın farkı, direkt serbest vuruşlarda tek vuruşla gol atılabiliyor olmasıdır. Endirekt serbest vuruştan kaleye şut çekip gol atılamaz. Ağlara giden topun gol değeri kazanması için en az 1 oyuncunun daha topa vurması gerekmektedir. Serbest vuruş, maçın hakeminin belirlediği yerden ve hakemin düdüğüyle kullanılır.

Serbest Vuruş Nedir?

Serbest vuruş, futbolda faüllü hareketin cezasıdır. Hakem, bir faul ya da tehlikeli hareket tespit ettiği zaman düdük çalar. Faule maruz kalan takım, faulün yapıldığı yerden free kick kullanır. Free kick nedir? Sorusuna da bu şekilde cevap vermiş olduk. Free kick, serbest vuruş teriminin İngilizcesidir. Futbolda serbest vuruşun nasıl kullanılacağına dair belli kurallar bulunmaktadır. Örneğin serbest vuruş rakip yarı alanda kullanılacaksa, rakip takımın serbest vuruşu kullanan oyuncunun önüne bir set çekme-baraj kurma- ihtimali vardır. Bu durum futbolda genellikle kalecilerin inisiyatifindedir. Serbest vuruş kaleye yakın bir yerden kullanılıyorsa kaleci, takım arkadaşlarından baraj kurmalarını isteyebilir. Kaleci bu noktada barajdaki oyuncuların yönlendirilmesinden sorumludur. Barajın amacı, serbest vuruş kullanan oyuncunun topu kaleye göndermesini zorlaştırmaktır. Özellikle serbest vuruşta başarılı oyunculara karşı kurulan baraj, büyük bir önem taşımaktadır.

Serbest Vuruş

Futbolda serbest vuruşu kullanan takım, bu atışı kendi yarı sahasından kullanıyorsa rakibin baraj kurma hakkı bulunmamaktadır. Aynı zamanda rakip oyuncular, serbest vuruşu kullanan oyuncuya en az 9,15 metre uzaklıkta olmak durumundadır. Baraj kurulacaksa barajın mesafesi de budur. Serbest vuruş kullanılmadan önce, hakem bu mesafeyi adımlar ve barajda bulunacak oyunculara yerlerini gösterir. Barajı öne almanın ve bu durumda ısrarcı olmanın cezası sarı karttır. Serbest vuruşu kullanan takım, rakip kaleciyi yanıltmak ve kalecinin vuruşu kullanan oyuncuyu takip etmesini önlemek için de baraj kurabilir. Ancak iki farklı takımın barajları ayrı olmak durumundadır.

Endirekt Serbest Vuruş Nedir?

Endirekt serbest vuruş, ya da diğer adıyla çift vuruş, futbolda faul olmayan ancak bu potansiyele sahip tehlikeli hareketlerin ve ofsaytın cezasıdır. Endirekt serbest vuruştan kaleye atılan bir top, en az 1 kişi daha dokunmadan gol değeri kazanamaz. Bu nedenle endirekt serbest vuruşlar genellikle pas şeklinde kullanılmaktadır. Endirekt serbest vuruşlar, hakem tarafından farklı bir işaretle gösterilir ve sahadaki oyuncular, hakemin çift vuruş kararı verdiğini rahatlıkla anlamaktadır.

Futboldaki tüm serbest vuruşlar için belli kurallar bulunmaktadır. Bunların en başında topun durumu gelmektedir. Serbest vuruşla topun doğru bir şekilde oyuna sokulabilmesi için topun hareketsiz olması gerekmektedir. Eğer serbest vuruşta top tamamen durmuyorsa ve oyun başladıktan sonra pozisyon golle sonuçlanırsa hakem, serbest vuruş ihlali nedeniyle golü iptal edip serbest vuruşu tekrarlatabilir.

Futboldaki en önemli frikik yani penaltı rakibe faul yapmasından doğan bir serbest vuruştur. Penaltı atışları, kaleye 11 metre mesafedeki penaltı noktasından kullanılır ve bu atışta baraj kurulamaz. Bu nedenle penaltılar, yüksek bir yüzdeyle golle sonuçlanmaktadır. Her serbest vuruşta olduğu gibi penaltı atışında da atışla ilgili belli kurallar bulunmaktadır. Bu kuralların ihlali durumunda penaltı atışı tekrarlanabilir ya da geçersiz sayılabilir.

Serbest Vuruşlar Nedir?

Futbolda çok fazla serbest atış bulunmaktadır. Bunlar genel olarak direkt ve endirekt serbest vuruşlar olarak ikiye ayrılmıştır. Yazının önceki bölümünde bu terimleri açıkladık. Ancak bunların dışında kale vuruşu, ofsayt, penaltı, free kick, taç atışı gibi birçok serbest atış türü bulunmaktadır. Aynı zamanda geri pas ihlali sonrasında da genellikle ceza sahası içinden çift vuruş şeklinde bir serbest atış kullanılır. Bu atış ceza sahası içinden olsa da kalecinin bu serbest vuruşta, penaltı atışının aksine, baraj kurma hakkı vardır. Bu pozisyonlar, futbol maçlarındaki en heyecanlı pozisyonlar arasındadır.

Bunlar dışındaki serbest atışlar ise kale vuruşu, köşe vuruşu ve taç atışıdır. Kale vuruşunun kullanılması için hücum eden takımın top rakip kale çizgisinden dışarıya atması gerekmektedir. Bu olaydan sonra oyun, altıpas çizgisinden tekrar başlar ve hücum akışını değiştirir. Köşe vuruşu için de topun defans yapan takımın herhangi bir oyuncusundan sekip kale çizgisinden dışarı çıkması gerekmektedir. Köşe vuruşları, önemli bir hücum silahıdır. Taç atışı ise topun yan çizgiden dışarı çıkması sonucu kullanılır. Topu dışarıya çıkaran takımın rakibi, yan çizgiden topu taç atışıyla oyuna sokar. Taç atışının düzgünce kullanılabilmesi için oyuncunun yan çizgiye basmaması, bir ayağının sabit olması ve zıplamadan bu atışı kulanması gerekmektedir. Eğer atış sırasında bir ihlal meydana gelirse, taç atışı el değiştirir.

Serbest Vuruş Nasıl Kullanılır?

Serbest vuruşun nasıl kullanılacağını belirleyen kurallar, IFAB tarafından açıklanmıştır. Öncelikle serbest vuruş sırasında topun hareketsiz olması gerekmektedir. Bunun yanında, serbest vuruşu kullanan futbolcu, serbest vuruşu nereden kullanacağına karar veremez. Oyuncu, hakemin belirlediği noktadan atışı kullanmak durumundadır. Eğer oyuncu topun yerini değiştirmekte ısrarcı davranışa bunun cezası sarı karttır. Bunun dışında, serbest vuruşu kullanan oyuncunun yakınında rakip oyuncuların bulunması yasaktır. Serbest vuruş kullanan oyuncuya rakipleri en yakın 9,15 metre uzaklıkta olmalıdır. Serbest vuruşta baraj da kurulsa, barajın topa uzaklığı da 9,15 metre olmak zorundadır. Son olarak serbest vuruşun kullanılması için oyuncu, hakemin düdüğünü beklemelidir. Eğer oyuncu düdükten önce topu oyuna sokarsa bunun cezası sarı karttır.

Serbest vuruşun kullanılacağı yer ve barajın konumlanacağı yer serbest vuruş konu olduğunda önem kazanmaktadır. Özellikle rakip kaleye yakın ve gol potansiyeli olan serbest vuruşlarda hakemin bu konuda titiz davranması gerekmektedir. Bu nedenle 2018 yılında Rusya’da düzenlenen FIFA Dünya Kupası’ndan itibaren hakemler, maç boyu yanlarında taşıdıkları spreyle serbest vuruşun kullanılacağı yeri ve barajın konumlanacağı yeri işaretler. Bunun sayesinde oyuncuların kafa karışıklığı ve hakemin vereceği karara gelecek olan itirazlar giderek azalmaktadır.

Duran top ve serbest vuruşlar, takımların hücum gücü için önemlidir. Çalışmalar ve çizilen setler sonrasında takımların duran top taktiği de gelişmektedir. Özellikle fiziksel açıdan güçlü ancak yetenek olarak kısıtlı takımlar, serbest vuruşlara çok sıkı bir şekilde çalışmaktadır.