Basketbol oyuncuları, sahada basketbol oynayan kimselerdir. Basketbol oyuncuları sayısı her takım için 12’dir. Yani her takım, 12 kişiyle sahada bulunabilir. Ancak kortta oynayabilecek oyuncu sayısı 5’tir. Bir takım aynı anda yalnızca 5 oyuncuyla sahada bulunabilir. Basketbolda oyuncu değiştirme hakkı sınırsızdır. Ancak oyuncuların her birinin faul yapma hakkı bulunmaktadır. Bu sayı FIBA veya genel adıyla Avrupa basketbolunda 4, NBA basketbolunda ise 5 fauldür. Avrupa’da mücadele eden bir oyuncu beşinci, NBA’deki oyuncu ise altıncı faulünü yaptığında oyundan atılacaktır. Basketbol, istatistiğin çok kolay tutulduğu ve verimliliğin bu istatistikler üzerinden değerlendirildiği bir oyun olduğu için oyundaki tüm istatistiklerin önemi bulunmaktadır.
Basketbol oyununda oyuncu değişikliği sınırı olmadığından bir takımda her oyuncunun belli rolü bulunmaktadır. Her oyuncu, kendi anı geldiğinde sahneye çıkmaya hazırlanır. Örneğin oyuna sertlik katmak gerektiğinde takımdaki en sert oyuncu sahaya atılabilir. Ya da maça çok sert başlayıp mesaj vermek istendiğinde bu sert oyuncu ilk 5’te maça başlayabilir. Dolayısıyla basketbolda ilk 5 ve takım, sürekli değişebilir. Burada takımı kurarken dikkat edilecek nokta, hedefleri adım adım koyabilmek ve maç maç ilerleyebilmektir. Her takımdaki oyuncular, takımın birer parçasıdır.
Basketbol oyununda gerçekten bir takım olmadan başarı yakalamak çok zordur. Bu nedenle bu spor çok daha sert ve çetindir. Basketbolda koçların da sert kimseler olduğu söylenebilir. Türkiye’de de görev yapan Avrupa basketbolunun efsane isimlerinden, Sırp başantrenör Zeljko Obradovic’in önde gelen özelliklerinden biri çok sinirli olmasıdır. Ancak kendisiyle çalışmış oyuncuların açıklamaları, Obradovic’in yalnızca maç sırasında bu kadar sinirli olduğu, özel hayatında ise çok sakin biri olduğu yönünde. Bu açıklamalardan Obradovic’in başarı için çok çalıştığı ve oyuncularının da buna saygı duyduğu rahatlıkla anlaşılabilir.
Basketbol Kaç Kişiyle Oynanır?
Basketbol oyunu 5 kişilik 2 takımın sahada mücadele ettiği bir oyundur. Basketbol oyuncu sayısı ise takımlar için değişiklik gösterebilir. Ancak bir takım, maç öncesindeki esame listesine en fazla 12 oyuncu yazdırabilir. Yani bir takımın kadro genişliği 12 oyuncudur. Koçlar, kadro planlaması yaparken takıma 12’den fazla oyuncu alıp farklı kulvarlarda bu oyuncuları kullanırlar. Ayrıca her oyuncunun alacağı süre de sezon öncesi planlamasında belirlenmiştir. Dolayısıyla bir basketbol takımındaki tüm oyuncuların rolü hemen hemen bellidir. Yani takımda yıldız oyuncular, yan parçalar, genç yetenekler ve kenardan destek veren oyuncular gibi gruplar bulunabilir. Ancak bu, bir takım gerçekten takım olduğunda herhangi bir sorun yaratmamaktadır.
Oyunu izlenebilir kılan detaylardan biri de koçların sürekli oyunun içinde olmasıdır. Basketbol temel olarak bir savunma sporudur. Ancak bu oyunda hiç hücum etmeden maç kazanamazsınız, dolayısıyla bu oyunun bir savunma oyunu olduğunu söylemek tam olarak doğru olmayabilir.
Basketbol oyunu, 4 periyot boyunca oynanan ve koçların oyunculara direktifler verdiği bir oyundur. Oyunda oyuncuların inisiyatifi elbette çok önemlidir, ancak özellikle savunma yaparken koçun direktiflerine uymak büyük bir öneme sahiptir. Oyunda hücum ederken yetenek, savunma yaparken ise güç kullanılmaktadır. Bir basketbol takımı 5 kişiden oluştuğuna göre en iyi savunma yapan takım, bu beş oyuncunun en çok birlikte hareket edebildiği takım olacaktır. Basketbolda savunma yapabilmek bir sabır ve sistem işidir. Dolayısıyla iyi savunma yapan takımların şansı, çok iyi hücum eden takımlara göre daha yüksektir. Çünkü hücumda oyuncular gününde olmayabilir, ancak savunma için böyle bir şey söz konusu değildir.
Basketbolda sahadaki 5 oyuncunun da farklı rolleri vardır. Basketbol oyuncu mevkileri, oyuncuların fiziksel durumuna dahi karar verebilecek düzeydedir. Bir basketbolcu, genç yaşta basketbola başladığında fiziksel kalitesine göre bir mevkiye atanır. Eğer basketbol oyuncuları sahip olduğu rolün gerekliliklerini yerine getirebiliyorsa iyi bir oyuncu olur. Oyuncu, kendisine verilen rol için uygun değilse, ancak ışık veriyorsa koçlar bu oyuncudan faydalanmak için çabalarlar. Ancak oyuncuda bir pırıltı ve hareket görülmüyorsa o oyuncuyla vedalaşılır.
Basketbol rolleri, modern basketbol diye de adlandırdığımız yıllarda oldukça değişikliğe uğradı. Ancak temel olarak oyunda 5 mevki vardır . Bu mevkiler modern basketbolda da yerini korumakta, ancak kküçük çaplı değişiklikler yaşamaktadır. Bu değişiklikler sonucunda basketbolda oyun tamamen değişbilir. Ama aynı zamanda oyun tamamen eskisi gibi bir hal de alabilir. Birçok otorite, basketboldaki krıılmanın yakın zamanda yaşanacağını ve oyuncu tanımlarıyla ilgili büyük değişikliklerin yaşanacağı fikrini benimisyor. Basketbolseverler de neler olduğunu dikkatle takip ediyor.
Basketbolda Oyuncularındaki Mevkiler Nelerdir?
Basketbol oyununda 5 ana mevki bulunmaktadır. Basketbol oyuncu mevkileri aşağıdaki gibidir:
- Oyun kurucu, hücumun akışını yönlendiren saha içi general olan maestrodur. Olağanüstü top hakimiyeti becerilerine sahipler ve defans oyuncularının arasından bir sihirbaz zarafetiyle geçiyorlar. Görüşleri benzersizdir; turnike için hamle yapan veya yayın ötesinde gizlenen takım arkadaşlarını fark eder. Bu oyuncular, tempoyu belirliyorlar, göz kamaştırıcı top sürmeler ve isabetli paslarla tempoyu belirliyorlar ve her takım arkadaşının mükemmel bir uyum içinde olmasını sağlıyorlar.
- Şutör gard, takımın hücum silahıdır, lazer odaklı bir keskin nişancıdır. Uzun menzilli hançerleri savunmayı delip geçiyor ve ölümcül isabetlilikle üç sayılık atışlar yağdırıyor. Ayrıca potaya doğru gitme, patlayıcı bir hızla defans oyuncularını yarıp geçme ve akrobatik turnikelerle bitirme konusunda da ustalar. Hücum yetenekleri oyun kurucunun orkestrasyonunu tamamlıyor ve takımın cephaneliğine güçlü bir skor vuruşu ekleyen oyuncudur.
- Kısa forvet, her duruma uyum sağlayan bir bukalemun olan en iyi yardımcı oyuncudur. Atletiklikleri ve öngörüleriyle rakip skorerleri gölgede bırakan, kilitlenmiş savunmacılar olabilirler. Bunlar ofansif kıvılcımlar yaratabilir, kendi şutlarını yaratabilir veya nokta atışı yaparak açık takım arkadaşları bulabilirler. Çok yönlülükleri, sorunsuz bir şekilde rol değiştirmelerine, takımın sahip olabileceği boşlukları doldurmalarına olanak tanıyor ve onları sahanın her iki tarafında da paha biçilmez varlıklar haline getiriyor.
- Uzun forvet takımın motorudur, boyalı alanda doğanın gücüdür. Ribaundlar için aralıksız bir mücadele veriyorlar, ikinci şans fırsatlarını yakalıyorlar ve hızlı hücumları ateşliyorlar. Yetenekli post golcüler, güçlü hareketlerle defans oyuncularına zorbalık yapıyorlar ve müthiş smaçlarla maçı bitiriyorlar. Fiziksel varlıkları savunmayı güçlendiriyor, rakipleri boyalı alana girmekten caydırıyor ve cesur, inatçı bir yaklaşımın tonunu belirliyor.
- Pivot, takımın hareketsiz nesnesidir ve koridorda yükselen bir varlıktır. Onlar çember koruyucularıdır, korkutucu kanat açıklıklarıyla şutları savuştururlar ve boyayı boğucu bir yoğunlukla korurlar. Ayrıca, savunmacıları alt etmek ve potaya yakın kolay şutlar atmak için büyüklüklerini ve güçlerini kullanan yetenekli golcülerdir. Varlıkları dikkat gerektirir, ikili takımlar çizer ve sahadaki takım arkadaşlarına gol fırsatları yaratır.
Ancak günümüzün modern basketbolunda koçlar farklı isteklere sahip olabilmektedir. Örneğin b,r pivottan üçlük isabeti yakalamasını isteyen koçlar bulunmaktadır. Bunların tamamı, oyunun gelişimi ve değişimiyle ilgilidir. Örneğin bir pivot oyuncusunun yavaş olması beklenir. Ancak ayakları hızlı ve çabuk hareket edebilen bir pivot, rakipteki oyun kurucuların karşısında savunma yapabileceğinden oyundaki birçok anlayışı değiştirebilecek bir oyuncudur. Bu gibi örnekler rahatlıkla artırılabilir. Basketbol da sürekli yenilenen ve gelişen bir spor olduğu için bu gibi arayışlar koçlar tarafından sürdürülecektir.