Bir futbol maçı sırasında en çok kullanılan atışlardan biri de taç atışıdır. Futbolda taç atışı, her maçta birçok kez tekrarlanan bir atıştır. Taç atışı kullanılabilmesi için topun yan çizgilerden dışarı çıkması gerekmektedir. Futbol oyununda her şeyin olduğu gibi taç atışının da kuralları bulunmaktadır. Taç atışı ile ilgili kurallar, IFAB Oyun Kuralları Kitabı’nın 15. Maddesinde belirlenmiştir. Dolayısıyla taç atışı, bu kurallara uygun bir şekilde yapılmalıdır. Eğer atışla ilgili kurallar ihlal edilirse hakemin taç atışını yeniden kullandırma ya da taç atışını rakip takıma verme gibi yetkileri bulunmaktadır.
Taç atışı, futbolda basit bir atıştır ancak her konuda olduğu gibi bu konuda da tartışmalar bulunmaktadır. Özellikle taç atışındaki ihlaller, bundan daha da önemlisi taç atışının doğru yerden kullanılması konusunda futbol kamuoyunda bir dizi tartışma güncelliğini korumaktadır. Aynı zamanda önde olan takımın taç atışı sırasında çok fazla vakit geçirdiği ve hakemin yaptırımlarının bu konuda yetersiz kaldığı da güncel tartışma konularından biridir. Dolayısıyla taç atışı, bu açıdan baktığımızda futbolun akıcılığı ve izlenebilirliği açısından büyük bir öneme sahiptir.
Bir maçta ortalamanın çok üzerinde taç atışının olması, oyunun sık sık bölündüğü ve topun oyunda daha az kaldığı anlamına da gelebilir. Aynı zamanda taç atışlarının bir maçta en çok kullanılan atış olması, takımların ve teknik direktörlerin bu atışlara ağırlık vermesini de beraberinde getirmektedir.
Bir futbol maçında kullanılan ortalama taç atışı sayısı 40-50 arasındadır. Bu nedenle taç atışı sonrasında topu oyuna verimli bir şekilde sokmak önemli bir konudur. Eğer taç atışını rakip kullanıyorsa da bu atışı savunmak da önemlidir. Çünkü taç atışı sırasında futbolda ofsayt pozisyonuna bakılmaz. Yani taç atışında top nereye atılırsa atılsın pozisyon ofsayt olamaz. Bu nedenlerden dolayı takımlar taç atışı sırasında hem savunma hem de hücum yerleşimleri üzerine daha detaylı bir şekilde çalışmaktadır.
Taç Atışı Nedir?
Taç atışı, futbolda top oyun alanını yan çizgilerden terk ettiğinde oyunu başlatmak için kullanılan atıştır. Taç atışı, az önce de belirttiğimiz gibi futbol oyununda bir maç süresi içinde en çok kullanılan atıştır. Bu nedenle taç atışını düzgün bir şekilde kullanmak büyük bir önem taşımaktadır. Taç atışları, fizikli ve oyuncularının boyu uzun olan takımlar için hücum silahı olarak da görülebilir. Ünlü İngiliz teknik direktör Tony Pulis döneminde Stoke City takımı, taç atışlarıyla çok fazla gol atmayı başarmıştır. Günümüzde futbolda her detay önem kazandığından taç atışları sırasında yerleşim ve bunun sonrasındaki hücum aksiyonları büyük bir öneme sahiptir.
Futbolda taç atışı, top çıkmadan önce en son temas eden takımın rakibi tarafından kullanılır. Taç atışını kullanacak oyuncunun yüzü sahaya dönük olmalıdır. Oyuncu, atışı ayakları yerden kesilmeyecek şekilde kullanmalıdır. Aynı zamanda atışı kullanacak oyuncunun ayakları, yan çizgi üzerinde veya yan çizginin dışında olmalıdır.
Taç atışı sırasında sahadaki diğer oyuncular oyun alanının herhangi bir yerinde bulunabilir. Ancak taç atışını kullanan oyuncunun pozisyonunu bozmaları durumunda hakem endirekt serbest vuruş kararı verir. Taç atışını kullanan oyuncu, atıştan sonra topa ilk temas eden oyuncu olamaz. Böyle bir durumda takım aleyhine endirekt serbest vuruş çalınır. Taç atışını kullanan oyuncu, atıştan hemen sonra topa elle müdahale ederse ise müdahalenin yerine göre takımı aleyhine serbest vuruş ya da penaltı kararı verilir.
Taç Atışından Ofsayt Olur Mu?
Taç atışı, son zamanlarda teknik direktörlerin üzerine çalıştığı atışların başında gelmektedir. Birçok üst düzey teknik direktör, ekiplerine taç atışı için birer antrenör dahil etmektedir. Bunun sebebi, az önce de belirttiğimiz gibi taç atışının bir maç içinde en çok kullanılan atış olmasıdır. Taç atışı sırasında ofsayt pozisyonu da değerlendirilmez. Bu, hücum açısından bir fırsat anlamına gelebilir. Eğer bir takım, rakip yarı sahadan taç atışı kullanırken atışı verimli bir şekilde kullanabilirse rakibin ofsayt tuzağına düşmeden hücum edebilir. Bu nedenle taç atışları, eğer takımda uzun ve isabetli atış kullanabilen oyuncu varsa büyük bir hücum silahına dönüşebilir.
Futbolun tüm kuralları, oyunun sürekliliğini ve akıcılığını sürdürmeyi hedeflemektedir. Bu nedenle taç atışı sonrasında ofsayt olmaz. Taç atışı kullanılırken hücum oyuncusu rakip savunma bloğunun arkasında olsa da ofsayt pozisyonunda olarak değerlendirilmez.
Taç atışında ofsayt pozisyonunun gözlemlenmiyor olması, savunma yapan takımın her an dikkatli olmasını da gerektirmektedir. Bu kural, hücum eden takım için de gizli bir fırsattır. Taçların çabuk ve etkili kullanılabilmesi, takımın gol pozisyonuna girmesiyle, hatta gol atmasıyla sonuçlanabilir.
Bu nedenlerden dolayı taç atışları, oyunun her detayı gibi profesyonel düzeyde büyük bir öneme sahiptir. Ancak taç atışlarıyla ilgili bazı tartışma konularından da bahsetmek gerekmektedir. Özellikle maçın son bölümünde önde olan takım, taç atışlarını çok ağır kullanmakta ve oyunu soğutabilmektedir. Futbol kamuoyu, bu konuda hakemlerin yaptırımlarının daha ağır olmasını beklemektedir. Ayrıca, taç atışını kendi yarı alanından kullanan takımlar, atışla ilgili önemli kurallardan biri olan atışın yapılacağı yere dikkat göstermemektedir. Bu noktada hakem kararlarının daha sert olmasının, bu konuda düzelmeye yol açabileceği düşünülmektedir. Taç atışı kuralları gereğince atış yerinden kullanılmazsa hakem atışın el değiştirmesine hükmedebilir.
Taş Atışını Kaleci Eline Alabilir mi?
Taç atışıyla ilgili en çok merak edilenlerden biri de bu atışın sonucunda topun rakip kaleye girmesidir. Taç atışı, direkt olmayan bir atıştır. Bu nedenle de golle sonuçlanamaz. Eğer maç sırasında böyle bir durum yaşanırsa hakem kale vuruşuna karar vermelidir. Aynı zamanda takımın geriye doğru kullandığı taç atışlarında kalecinin topu eline alıp alamayacağı da tartışılmaktadır. Bir kaleci, takım arkadaşının kullandığı taç atışı sonrasında topu eline alabilir. Ancak kalecinin topu ceza sahası sınırları içinde eline alması gerekmektedir. Eğer kaleci, taç atışından gelen topu ceza sahası sınırlarının dışında eline alırsa kırmızı kartla cezalandırılır ve rakip takım, kalecinin topu elle kontrol ettiği yerden serbest vuruş kullanır.
Taç atışı sırasında ofsayt pozisyonunun dikkate alınmaması gibi, geri pas kuralı da dikkate alınmaz. Bunların tamamı, yazının önceki bölümünde de belirtildiği üzere oyunun hızlı bir şekilde başlayıp devam etmesini sağlamak için koyulmuş kurallardır. IFAB, tartışmaya konu olan bahislerde de verileri inceleyip kural değişikliği yapma hakkına sahiptir. Futbol kamuoyunda taç atışıyla ilgili en çok tartışılan konulardan biri de bu atışın ayakla kullanılmasıydı. Ancak atışın ayakla kullanılması için topun yerde sabitlenmesi gerekmektedir. Bu da IFAB’a göre oyunun hızını ve akıcılığını olumsuz yönde etkilemektedir. Bir maç sırasında çok fazla taç atışı kullanıldığından taç atışının hemen kullanılması ve oyunun başlaması büyük bir öneme sahiptir.
Bu durum, maçın akışını doğrudan etkilediğinden IFAB, taç atışlarıyla ilgili en doğru kuralları belirlemiştir. Taç atışları, küçük bir detay olsa da özellikle hücum eden takımlar için çok büyük bir avantaja dönüşebilir. Bunu gören teknik direktörler de taç atışları konusunda özel çalışmalar yürütmektedir.